تحلیلی برتاثیرفضای مجازی در تخریب روابط ودوستی بین افرادوقربانی کردن زمان وعمرانسان

درسال 1993رابین دانبار،دردانشگاه کاتج لندن،تحقیقی را انجام دادتا حدود شناختی شبکه روابط اجتماعی اثر گذاریک فرد راتعبین کند،این حدود یعنی جای که افراد می دانند هرفرد دران شبکه کیست وچطور هریک ازافراد با دیگران در ارتباط است.پژوهش  اونخست بر مبنای تعاملات حیوانات وپستانداران انجام گرفت .اما تحلیل ها ونظریه های دانبار از ان پس درمورد مسائل روانشناختی وجامعه شناختی به کار گرفته شد. انطور که به نظر می رسد،این حدود چیزی درحد 150نفر،،مانند رئیستان ،کارمندانتان ،افرادی که به همراه انها درمراسم مذهبی وامور اجتماعی شرکت می کنید،همکلاسی هایتان و...است.اما این حدود تنها بیانگر افرادی است که می توانید رابطه باثباتی را با انها حفظ کنید،تعداد افرادی که می توانید با انها دوستی کنید،به مراتب از این کمتر است.

اگرحرف پروفسور دانبار درست باشد،مغز ما انقدر بزرگ نیست که تمام اطلاعات لازم برای حفظ رابطه با صدها یا حتی هزاران نفر رادرخود جای دهد.ودرجامعه پر مشغلهء امروز،به نظر می رسد،که گنجایش مغز تنها مسئله نیست،پروراندن یک رابطهءدوستی نیازمند زمان است.دردنیای مجازی،دوستی تنها یک کلیک است که چند ثانیه طول می کشد تا پل ارتباطی برقرارشود.دردنیای واقعی،دوستی نیازمند سرمایه گذاری زمانی است.

به صدها یا هزاران دوست خود درفیسبوک فکر کنید،چند نفر از انها حاضرندشما را برای پروازی که ساعت 6صبح دارید به فرودگاه برسانند؟اگر شغلتان رااز دست داده باشید، ویا ازنظرمالی محتاج به کمک باشیدبه چند نفر از ان دوستان واقعا حاضرید زنگ بزنید ومشکلتان را بگویید،نه این که صرفا بایک نوشته در فیسبوک به همه اطلاع دهید؟

انطور که تخمین زده شده است ،امریکای ها به صورت میانگین،روزی 37دقیقه رادرشبکه های اجتماعی می گذرانند.روی هم می شود ماهی یک روز که روبه روی صفحه ء کامپیوتر یا گوشی همراه خود مشغول پروراندن روابط دوستی هستند.درحالی که خود بهترمیدانیدکه افرادجامعه ما چقدر باافراط وتفریط درفضای مجازی ورود پیداکرده وطللایی ترین اوقات خودرا که بایدصرف رسیدگی به امورخانواده ومسائل مهم برای سرنوشت آینده خودشان بنمایند، صرف ارتباط درفضای مجازی می نمایندو خود قضاوت بفرمایید

وقتی مشغول رسیدگی به روابطمان با صدها نفریا گاهی حتی هزاران نفر از دوستانمان در فیسبوک وتلگرام ،واتسابو...هستیم،ایا به نظر نمی رسد ،درحال قربانی کردن زمانی هستیم که می توانست صرف یک دوستی واقعی شود؟با غوطه ور کردن خوددرشبکه های اجتماعی،آیا کمیت وفراوانی دوستانمان رابرکیفیت انها برتری نداده ایم؟

داشتن دوستان زیاد وتعداد بی شماری لایک برروی متنی که درفیسبوک نوشته اید،می تواند احساس اعتماد به نفس شما راافزایش دهد.اما وقتی شرایط سختی درزندگی برایتان پیش می اید ،لایک ها ونظراتی که درفیسبوک برای نوشته هایتان گذاشته شده است ،نمی تواند جای شانه ای راکه می توان بران تکیه داد واز غصه هاگفت بگیرد. ایجاد یک رابطهءدوستانهءواقعی زمانبر است وهمانطور که همیشه گفته می شود ،بهترین زمان برای ایجاد دوستی ها قبل از زمانی است که به ان نیاز مندیم.لذابه نظرمی رسد که وقت آن رسیده که متولیان امورفرهنگی کشوربه منظورپیشگیری از آسیبهای اجتماعی درمقوله روابط انسانی وارتباطات سالم دراستفاده بهینه ودرست ازاین فرصت ارزشمند علمی واردعمل شده وبا آگاهی بخشی بصورت فنی وآموزش مهارتهای زندگی خصوصآزندگی درفضای مجازی که امروزه چه بخواهیم وچه نخواهیم جزئی اززندگی انسان وشهروندعصرحاضرمیباشد واردعمل شده وچگونگی مدیریت بر استفاده از این صنایع عظیم رسانه ای وتولیدات سرسام آورآن که هم میتواند فرصت وهم تهدیدی برای فرصت سوزی درعمرجوانان ونوجوانان وفروپاشی خانواده ها، این سرمایه های بی بدیل معنوی درکشورماو...نظارت ومدیریت خود را اعمال نمایدتا باگذرازاین پیچ پرفرازونشیب ،جامعه خود را به سلامت وباکمترین آسیب عبوردهیم انشاا...

 منبع:ماهنامه سپیده دانایی شماره  84

تهیه کننده:زیبارستمی مدرس آموزش مهرتهای زندگی حوزه فرهنگی واجتماعی